Dachy płaskie są stosowane w budownictwie od dawna, ze względu na swoje liczne zalety. Pozwalają na uzyskanie w pełni użytecznej najwyższej kondygnacji budynku, bez zabierających miejsce skosów. Można je wykonać stosunkowo szybko, zwłaszcza jeśli przy wznoszeniu budynku korzysta się z większych elementów prefabrykowanych. Dachy tego typu są również mniej podatne na napór wiatru. Ze względu na swoją charakterystykę dachy płaskie mogą być jednak bardziej narażone na przecieki i zaleganie wody. Niewielki spadek oraz często bardzo duża powierzchnia sprawiają, że hydroizolacja dachu płaskiego musi być nie tylko perfekcyjnie wykonana, ale też należy zastosować do niej materiały o możliwie najlepszych parametrach użytkowych. Przekonajmy się, jak powinna wyglądać prawidłowa hydroizolacja dachu płaskiego.
Dachy płaskie były szeroko wykorzystywane w budynkach o przeznaczeniu użytkowym – m.in. obiektach handlowych, magazynowych i przemysłowych. Stosowali je również architekci projektujący domy wielorodzinne. Powracająca moda na bardzo oszczędne i geometryczne kształty sprawiła, że po to rozwiązanie sięgnięto także w przypadku domów jednorodzinnych. W wielu sytuacjach zdecydowały o tym nie tylko względy estetyczne, ale także ściśle użytkowe. Na dachu płaskim, zarówno tym znajdującym się nad całym budynkiem, jak i nad częścią można urządzić praktyczny oraz bardzo przydatny taras, a także założyć ogród dachowy.
Dużym wyzwaniem dla wykonawców układających poszycie na dachu płaskim jest zapewnienie odpowiedniej szczelności. Odprowadzanie wody z powierzchni takiego dachu wymaga zastosowania materiałów uszczelniających najlepszej jakości, a wszystkie prace powinny być przeprowadzone bez żadnych błędów. Wynika to przede wszystkim z faktu, że dach płaski jest nachylony pod bardzo niewielkim kątem, zazwyczaj około 3 stopni. Choć umożliwia to swobodne spływanie wody, to wszystkie nierówności i kontrspadki będą powodowały gromadzenie się wody i tworzenie się kałuż.
Plusem zaprojektowania dachu płaskiego są nie tylko korzyści, jeśli chodzi o modną bryłę budynku, ale również równa wysokość wszystkich pomieszczeń, a przede wszystkim możliwość korzystania z całej przestrzeni, jaką zajmuje dach. Najpopularniejszym sposobem jej zagospodarowania jest urządzenie tarasu, którego część zajmuje albo roślinność sadzona w ustawianych specjalnie donicach, albo odpowiednio przygotowany ogród dachowy. Dzięki wykorzystaniu specjalnego systemu odwadniającego, lekkiego podłoża w postaci tzw. substratu oraz dobrze wybranych gatunków roślin, które nie wymagają wielu zabiegów pielęgnacyjnych, a ich system korzeniowy nie będzie zbyt rozbudowany użytkownik może zyskać wymarzone miejsce do odpoczynku. Ogród dachowy to zwykle również znakomita inwestycja we wzrost wartości całej nieruchomości.
Dachy płaskie są najczęściej wykonywane w kilku wariantach. Na budynkach wielorodzinnych oraz obiektach użytkowych projektanci często decydują się na zastosowanie stropodachu wentylowanego. W tym przypadku nad stropem ostatniego piętra wykonywana jest dodatkowa konstrukcja, na której układa się pokrycie dachowe. Przestrzeń między stropem a pokryciem jest wyłożona materiałem ociepleniowym, nad którym znajduje się pusta przestrzeń umożliwiająca swobodną cyrkulację powietrza docierającego przez specjalne otwory wentylacyjne.
Inną możliwością, która staje się coraz bardziej popularna, jest budowa stropodachu niewentylowanego. W przypadku takiej konstrukcji pokrycie dachowe i termoizolacja jest układana bezpośrednio na stropie ostatniej kondygnacji. W zależności od tego, w jaki sposób ma być użytkowany dach, można jednak zdecydować się na jedno z dwóch rozwiązań – dach tradycyjny albo odwrócony.
Dach płaski tradycyjny składa się z warstw układanych w podobnej kolejności jak na dachu stromym. Pierwszą powłokę stanowi paroizolacja, której zadaniem jest ochrona materiału ociepleniowego przed przenikaniem pary wodnej, co prowadzi do pogorszenia się jego właściwości. Nad nią układa się termoizolację, np. z płyt styropianowych, wełny mineralnej albo płyt PUR czy też PIR. Ostatnią zewnętrzną warstwę stanowi hydroizolacja, której zadaniem jest ochrona struktury dachu przed przesiąkaniem wody opadowej.
Dach płaski odwrócony ma nieco inną budowę. W tym przypadku na stropie układa się warstwę termoizolacyjną oraz hydroizolacyjną. Na niej umieszcza się warstwę termoizolacji, która musi być wykonana z materiału, który jest nienasiąkliwy, a jego właściwości izolacyjne nie zmieniają się pod wpływem wilgoci, np. z płyt PIR. Tak przygotowane ocieplenie powinno jednak zostać dociążone, tak by nie zostało uszkodzone przez wiatr. Można do tego celu użyć zarówno balastu żwirowego, jak i płyt betonowych lub kamiennych, a także urządzić ogród dachowy.
Tradycyjnym sposobem na zabezpieczenie dachu płaskiego przed działaniem wody było używanie papy termozgrzewalnej. Choć nowoczesne materiały bitumiczne mają coraz lepszą jakość, zarówno za sprawą bardziej wytrzymałych powłok, jak i bardziej elastycznej i odpornej osnowy, to łączy się z nimi wiele mankamentów. Problemem jest np. konieczność używania otwartego ognia do rozgrzania spodniej warstwy bitumu, co jest niezbędne dla zapewnienia szczelności. Kłopotliwa jest też podatność papy na uszkodzenie, choćby podczas odśnieżania.
Lepszym rozwiązaniem jest korzystnie z nowoczesnych materiałów hydroizolacyjnych w postaci membran dachowych. Na rynku są dostępne różne ich rodzaje, przeważają jednak membrany wykonane z PVC (popularnego i wytrzymałego zarówno na wysoką temperaturę, jak i promieniowanie UV polichlorku winylu) lub EPDM, czyli terpolimeru etylowo-propylenowo-dienowego, będącego bardzo odpornym elastomerem. Oba typy materiałów gwarantują znakomitą szczelność przy niewielkiej grubości i bardzo małej masie. Są również bardzo elastyczne i stosunkowo łatwe w układaniu, także ze względu na technikę ich łączenia za pomocą rozgrzanego powietrza.
Membrany dachowe mogą być zastosowane na każdym rodzaju dachu płaskiego. Sprawdzają się zarówno na tych o budowie klasycznej, jak i na dachach odwróconych. Nie ma problemu ani z układaniem ich bezpośrednio na stropie, ani na warstwie termoizolacyjnej. Podobnie jak w przypadku pokryć tradycyjnych membrany muszą być układane z odpowiednim zakładem i wywijane na znajdujące się na dachu murki, kominy czy umieszczone dookoła attyki. W wielu takich miejscach można zastosować specjalnie przygotowane i wyprofilowane uszczelnienia. Równie ważne jest prawidłowe uszczelnienie wszystkich wpustów dachowych, czy ułożonych wzdłuż krawędzi tradycyjnych rynien, zwłaszcza jeśli odwodnienie ma działać na zasadzie grawitacyjnej.
Dach płaski to nowoczesne i bardzo wygodne rozwiązanie umożliwiające zagospodarowanie całej jego powierzchni. Ze względu na swoją konstrukcję wymaga bardzo starannej hydroizolacji, najlepiej z wykorzystaniem nowoczesnych, wytrzymałych i bardzo szczelnych membran dachowych z PVC lub EPDM. Bardzo ważne jest unikanie wszelkich błędów wykonawczych, np. związanych ze złym przyklejeniem membrany czy pozostawieniem zbyt małych zakładów.